Karar Metni

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen geçit hakkı davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yartgıyay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalı … tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacıların maliki olduğu 190 ada 4 parsel (eski177 parsel) sayılı taşınmaz yararına, davalılar murisi adına kayıtlı 190 ada 5 parsel (eski 252 parsel) sayılı taşınmaz üzerinden 1,5 mt eninde geçit hakkı tesisini talep etmiştir.

II. CEVAP
1. Davalılardan … vekili, davacılara ait taşınmazın kuzeyinde bulunan patikanın yola bağlantısı bulunduğunu, bu sebeple davacıların geçit ihtiyacının bulunmadığını beyanla, davanın reddini istemiştir.

2. Davalılar … ile…..24.12.2015 tarihli ortak dilekçelerinde; raporda bilirkişiler tarafından gösterilen 5 farklı alternatif yollardan 3. alternatif yol güzergahı üzerinden geçit hakkı tesis edilmesini talep etmişerdir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
İlk Derece Mahkemesinin 24.03.2016 tarih ve 2014/777 Esas, 2016/113 Karar sayılı kararıyla; davanın kabulü ile fen bilirkişisinin 18.11.2015 havale tarihli bilirkişi raporunun ekindeki ek-2 No.lu krokide 3 üncü alternatif yol olarak gösterilen yerden Rize ili, Merkez ilçesi, Pekmezli Köyü 190 ada 4 parsel sayılı taşınmaz lehine, Rize ili, Merkez ilçesi, Pekmezli Köyü 190 ada 5 parsel sayılı taşınmazdan geçecek şekilde geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin 24.03.2016 tarihli kararına karşı süresi içinde davalılardan … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesi 13.02.2020 tarih ve 2016/14980 Esas, 2020/1808 Karar sayılı ilamında; fen bilirkişisi tarafından tanzim edilmiş rapor ekinde yer alan krokide 3 numaralı alternatif olarak gösterilen güzergahtan, davalıya ait 190 ada 5 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı tesisine karar verildiği, bu güzergahın davalıya ait 5 parsel sayılı taşınmazı iki parçaya böldüğü ve buna ilişkin gerekçeye kararda yer verilmediği anlaşıldığından, mahallinde yeniden keşif yapılarak ve fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi de nazara alınarak davalı taşınmazını mümkün ise ikiye bölmeyecek şekilde, bölünmesi gerekmesi halinde ise bu hususun gerekçelendirilmek suretiyle ve alternatif geçitler tartışılarak karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesi, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında arazinin fiili kullanım durumuna göre zaten bölünmüş olması ve geçitin bu güzergahtaki konumu dikkate alındığında aile mahremiyetine ve özel hayatın gizliliğine müdahale etmeyeceği gibi hususlar nazara alındığında parsel bütünlüğüne en az zarar verecek alternatif olması nedeniyle 3 No.lu güzergahın geçit hakkı tesisi için en uygun güzergah olduğu ve davanın kabulü ile fen bilirkişisinin raporunda 3 üncü alternatif yol olarak gösterilen dava konusu Rize ili, Merkez ilçesi, ….. Köyü’nde 190 ada 4 parsel sayılı taşınmazın lehine 190 ada 5 parsel sayılı taşınmazdan geçecek şekilde geçit hakkı kurulmasına, geçit hakkı bedeli olarak 2.975,59 TL’nin Rize ili, Merkez ilçesi, …. Köyü 190 ada 5 parsel sayılı taşınmaz maliklerine tapudaki ve veraset ilamındaki hisseleri oranınca ödenmesine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi çinde davalı … temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı dilekçesinde özetle; 4 ve 5 No.lu alternatiflerden geçit kurulması halinde yılda altı gün kullanılacak bir patika yolda aile mahremiyetine ve özel hayatın gizliliğine müdahale etmeyeceğini, bu güzergahta yer alan yapının kaçak olduğunu, çay indirmek için merdiven yapıldığını, 1 ve 2 No.lu alternatiflerin çay alım yerine en yakın alternatifler olduğunu, 1 inci alternatifin geçtiği bölümde aile mezarlığı bulunduğunu, 3 üncü alternatifte kot farkı bulunduğunu ve maddi açıdan zarara uğrayacaklarını, Rize İl Özel İdaresi İl Genel Meclisi 03.02.2022 tarih ve 20 kararında belirtildiği üzere 1/5000 ölçekli ve 1/10000 ölçekli nazım imar planlarında söz konusu davada belirtilen taşınmazlara ilişkin yol planlarının zaten mevcut olduğunu ileri sürmüştür.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 3 No.lu güzergahtan kurulan geçit hakkının eksik incelemeye ve hatalı değerlendirmeye dayalı olup olmadığı noktasındadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 747 nci maddesinin ikinci fıkrası.

3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.