Karar Metni

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 43. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1492 Esas, 2024/91 Karar
HÜKÜM : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi (Denizcilik İhtisas Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2017/154 E., 2023/263 K.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ve davalı … vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

KARAR

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile davalılardan … İnşaat arasında 2 adet feribot yapımı konusunda sözleşme imzalandığını, sözleşme kapsamında TCDD-1 isimli feribotun müvekkiline teslim edildiğini, … feribotunun inşa halinde olduğunu, müvekkili tarafından yüklenici … İnşaaata feribotların ödemelerinin yapıldığını, inşaat halindeki feribotun kamu malı sıfatını kazandığını, feribotun artık yüklenici … İnşaatın tasarrufunda ve mülkiyetinde olmadığını, davalı … İnşaat aleyhine borçları nedeniyle icra takibi başlatıldığını, icra dosyasında müvekkili idareye ait … isimli feribotun İnşa Halindeki Gemilere Mahsus Sicile re’sen kaydedilerek kaydı haciz yapıldığını, yapılan bu işlemin hatalı olduğunu, İstanbul Liman Başkanlığından feribot üzerindeki hacizlerin kaldırılmasının talep edildiğini ancak olumsuz cevap alındığını, yüklenicinin borcundan dolayı müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, feribotun kamu hizmeti amacıyla kullanılacağını, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (6102 sayılı TTK) 958. maddesine göre ilgili feribotun Türk Gemi Siciline tescil edilemeyeceğini ileri sürerek mülkiyeti müvekkiline ait olan … isimli feribotun İnşa Halindeki Gemilere Mahsus Sicil’den silinmesine ve müvekkili adına tescil edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı … Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı vekili cevap dilekçesinde; İcra Müdürlüğünün yazıları ve 6102 sayılı TTK’nın 987/2 maddesi gereği alacaklının yapının sicile kaydını isteyebileceğini, yapının İstanbul Liman Başkanlığınca 24.08.2016 tarihinde … İnşaat adına İnşa Halindeki Gemilere Mahsus Sicilin 1592. sırasına kaydedilerek haciz kararlarının şerh edildiğini, geminin donatanın … İnşaat olarak göründüğünü, davacının davayı açmakta hukuki bir yararı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

2.Davalı … İnşaat Uluslararası Nakliyat San. Tic. A.Ş vekili cevap dilekçesinde; müvekkili ile TCDD işletmesi arasında imzalanan sözleşme kapsamında inşa edilen iki adet feribottan … isimli feribotun davacıya teslim edildiğini, … feribotun ise müvekkili aleyhine başlatılan haksız icra takiplerinden kaynaklı olarak müvekkili adına İnşa Halindeki Gemilere Özgü Sicile kaydedildiğini, bu tescilin yolsuz bir tescil olduğunu, gemi bedelinin de davalıdan tahsil edildiğini, mevcut durumda feribotun mülkiyetinin davacıya geçtiğini, davayı kabul ettiklerini ve yolsuz olarak müvekkili adına İnşa Halindeki Gemilere Özgü Siciline kaydedilen … feribotunun sicilden terkin edilerek TCDD adına tescil edilmesine karar verilmesi talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının TCDD-2 isimli feribotun yapım inşa bedelini davalı yüklenici … İnşaata ödediği, davalının gemi üzerinde herhangi bir hak ve alacağının bulunmadığı, geminin mülkiyetinin davacı idareye ait olduğu gerekçesiyle TCDD-2 gemisinin inşaa halindeki gemilere mahsus sicilde … İnşaat adına olan kaydının terkin edilerek geminin davacı idare adına gemi siciline kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm, davalılar vekillerince istinaf edilmiştir.

IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı ile davalı … İnşaat arasında gemi imali hususunda eser sözleşmesi bulunduğu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 486. maddesine göre yüklenicinin kişisel özellikleri göz önünde tutularak yapılmış olan sözleşmenin, onun ölümü veya kusuru olmaksızın eseri tamamlama yeteneğini kaybetmesi durumunda kendiliğinden sona ereceği, bu durumda işsahibi, eserin tamamlanan kısmından yararlanabilecek ise onu kabul etmek ve karşılığını vermekle yükümlü olduğu, söz konusu düzenlemeye göre davalı şirket hakkında 20.02.2015 tarihinde iflas istemiyle dava açıldığı, çeşitli icra takipleri ile hakkında hacizlerin uygulandığı da nazara alındığında, davalının gemiyi tamamlama kabiliyetini dava konusu geminin 24.08.2016 tarihinde inşa halindeki gemilere mahsus sicile kaydedilmesinden önce kaybettiği, davacının tamamlanan kısma ilişkin ödemeleri yaptığı, bu halde inşa edilen ancak tamamlanamayan geminin mevcut haliyle mülkiyetinin davacıya ait olduğu, … İnşaat adına inşa halindeki gemilere mahsus sicile kaydedilen TCDD II isimli geminin söz konusu sicilden silinmesinin gerektiği, dava mülkiyetin tespiti yanında inşa halindeki gemilere mahsus sicilden silinmesi talebini de içerdiğinden davalı Bakanlığın pasif husumet ve hukuki yarara ilişkin istinaf sebeplerinin yerinde görülmediği, ancak 6102 sayılı TTK’nın 958. maddesinde Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişilerine ait münhasıran bir kamu hizmetinin görülmesine özgülenmiş gemilerin Türk Gemi Siciline tescil olunamayacağı düzenlendiğinden mahkemece terkin kararı verilmesiyle yetinilmesi gerekirken, gemi sicilinde davacı adına kayıt ve tesciline karar verilmesinin isabetli görülmediği gerekçesiyle davalılar vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm kurulmasına, davanın kabulüne, dava konusu TCDD-2 isimli feribotun inşa halindeki gemilere mahsus sicildeki kaydının silinmesine karar verilmiş, karar, davacı vekili ve davalı … vekilince temyiz edilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yapı halindeki gemilere özgü sicile kaydedilen geminin mülkiyetinin tespiti, bu sicilden terkini ve davacı adına tescili istemine ilişkindir.

B. Değerlendirme ve Gerekçe
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 355. vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi aynı Kanun’un 369/1 hükmü ve 371. maddesinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.