Karar Metni

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Gaziantep 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 15.03.2019 tarih ve 2018/159- 2019/406 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davacı vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacı ile dava dışı Uygur Mühendislik San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan protokol uyarınca adı geçen şirkete verilen altı adet hatır çekinden 24.03.2015 keşide tarihli 40.500,00 TL bedelli çekin dava dışı şirket tarafından davalıya teminat olarak verildiğini, davalının çeki rehin cirosuyla elinde bulundurduğunu, bunun davalıya alacaklı olma hakkı vermediğini belirterek davacının bu çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiş, bilahere ıslah ile çek bedelinin istirdatına karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, davalının dava konusu çekin meşru, haklı ve iyiniyetli hamili olduğunu, davacının basiretsiz tacir gibi hareket ettiğini, talebinin dürüstlük kurallarına aykırı olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, faktoring işleminin tarafları olan müşteri (firma), faktoring şirketi (faktor) ve borçlu arasındaki ilişkiler açısından 6361 sayılı Kanun’un 9/2 ve buna bağlı olarak 6098 sayılı TBK’nın 188/1. maddeleri hükmünün uygulanması gerektiği, dava konusu çekte yazılı alacağın mal satışından kaynaklandığı ve bunun fatura ile tevsik edilmiş olduğu, çekin bir ödeme vasıtası olduğu ve kural olarak mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla verildiği, aksini iddia eden davacının iddiasını yazılı delille kanıtlaması gerektiği, faktoring işleminin mevzuat hükümlerine uygun şekilde gerçekleştiği gerekçesiyle ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava çekten dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyulmuş, faktoring şirketinin faktoring işlemine dayalı alacağının faturaya dayalı olduğunu 6361 sayılı Kanun’un 9/2 maddesindeki koşulların gerçekleştiğini belirterek ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, davacı faturaya konu malların dava dışı Uygur Mühendislik San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teslim edilmediğini, böyle bir ticari ilişki bulunmadığını çekin hatır çeki olarak verildiğini, bu nedenle çekin bedelsiz olduğunu ileri sürmüştür. Faktoring işlemi içinde kalan üçlü ilişkide keşideci lehtara karşı ileri sürebileceği def’ileri alacağın temliki hükümlerine göre çeki iktisap eden faktoring şirketine karşı da ileri sürebilir. Ancak, davacının öncelikle, aralarında hukuki ilişki bulunan dava dışı 3. kişiye verilen çekin gerçek bir mal ve hizmet karşılığı verilmediğini, çekin hatır çeki olduğunu, çekin bedelsiz olduğunu ispatlaması gerekir. Mahkemece davacının bu yöndeki iddia ve delilleri incelenip tartışılmaksızın eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.