Karar Metni

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 11.02.2020 tarih ve 2019/336-2020/40 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı … vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili davacı şirket nezdinde Nakliyat Emtia Sigorta Sözleşmesi ile sigortalı, dava dışı …Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş’ye ait sunta emtiasının, davalı …’in sevk ve idaresinde, diğer davalı …’in sorumluluğu altında taşınması esnasında meydana gelen kaza sonucu hasarlandığını, 11.623.00 TL hasar bedelinin dava dışı sigortalı şirkete ödendiğini, davalı borçlulara sigortalıya ödenen hasar bedelinin rücuen tahsili konusunda keşide edilen ihtarnameye rağmen ödenmeyen bedelin tahsili amacıyla girişilen icra takibinin davalıların haksız ve kötü niyetli itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek itirazın iptaline, takibin devamına, davalılar aleyhine %20 oranından aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili sigortalı emtianın kaza sonucu hasarlandığını, 05.07.2013 tarihli trafik kaza tutanağında yağmur ibaresi olmamasına rağmen emtialarının ne şekilde ıslandığı ve zararın nasıl oluştuğunun açıklığa kavuşmadığını, yapılan teknik değerlendirme uyarınca araç üstü ekipman bağlantıları ve ekipman alt şasesinin araç şasesinden koparak ayrıldığının, kusurun araç üstü ekipman ve alt saşesinden kaynaklandığının saptandığını, bu nedenle araç malikine ve sürücüye atfedilecek kusur bulunmadığını, yargılamayı gerektiren talep hakkında kötü niyet tazminatı koşullarının oluşmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Diğer davalı … yargılamaya katılmamıştır.
Mahkemece bozma ilamı ve tüm dosya kapsamına göre, gönderenin emtiayı taşıma güvenliğine uygun araca yüklediği, yükün doğru istiflenmesi nedeni ile gönderene bir kusur yüklenemeyeceği, araçta yaşanan teknik bir sorun nedeniyle, kamyonun kasasının orijinal araç şasisinden kopması nedeniyle zararın meydana geldiği, davalı taşıyıcı …’in TTK’nın 875/1. md. hükmü uyarınca sorumlu olduğu, sorumluluktan kurtulma koşullarının bulunmadığı, diğer davalı şoförün ise bir kusurunun bulunmadığı gerekçesi ile davacı … hakkında açılan davanın reddine, davalı taşıyıcı … hakkında açılan davanın kısmen kabulüne, davalının Karşıyaka 4. İcra Müdürlüğü’nün 2014/6240 E.s. icra takibine itirazının kısmen iptaline, takibin 11.287,24 TL asıl alacak bedeli üzerinden 17.06.2014 takip tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi yürütülmek sureti ile devamına karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalı … vekili temyiz etmiştir.
1- Dava, emtia nakliyat sigorta poliçesi kapsamında ödenen tazminatın rücuen tahsili için yapılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece verilen bir hüküm, Yargıtay tarafından bozulmuş ve Yargıtay’ın bu bozma kararına uyulmuş olması halinde, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm vermek zorunludur. Mahkeme, bozmaya uyulması kararından dönerek direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan bölümleri hakkında da yeni bir hüküm kuramaz. Bu müesseseye “usuli müktesep hak” veya “usule ilişkin kazanılmış hak” denir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’muzda anılan müesseseye ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Ne var ki, “usuli müktesep hak”, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay inançları ile kabul edilmiş, usul hukukunun ana ilkelerindendir ve kamu düzeni ile ilgilidir. Açıkça bozmaya uyulmasına karar verilmesiyle, taraflardan birisi yararına usule ilişkin kazanılmış hak doğar. Bundan sonra mahkemenin yapacağı iş, bozma kararı uyarınca ve o doğrultuda işlem yapmak ve gerekli kararı vermekten ibarettir. Bu kurala yerel mahkemece uyulması gerektiği gibi Yargıtay tarafından da uyulması gerekir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 28.09.2005 gün ve 2005/8-512 E. 2005/535 K.) Bu açıklamalar ışığında somut uyuşmazlığa gelindiğinde, mahkemece verilen ilk kararda, hasarın gönderenin yükümlülüğünde olan istifleme ve yükleme hatasından kaynaklandığı ancak taşıyan davalı …’in gözetim yükümlülüğü bulunduğu gerekçesi ile davalı … yönünden davanın kısmen kabulüne, hesaplanan 11.287,24 TL tazminat bakımından itirazın iptaline karar verilmiş, davalı …’in temyiz istemi üzerine Dairemizin 13/09/2017 gün 2016/7258 E. 2017/4332 K. sayılı ilamı ile taşıyanın yalnızca nezaret yükümü olduğu kabul edildiğine göre tarafların kusur durumu ve kusur oranı belirlenerek bir karar verilmesi gerektiğinden bahisle kararın davalı … yararına bozulmasına karar verilmiştir. Bu durumda hasarın gönderenin yükümlülüğünde olan istifleme ve yükleme hatasından kaynaklandığı, taşıyan davalı …’in ise yalnızca yükleme ve istiflemeye nezaret yükümü bulunmasından kaynaklı kusuru bulunduğu hususu davalı … bakımından usuli müktesep hak teşkil etmekte olup mahkemece bozma ilamında belirtildiği şekilde tarafların kusur durumu ve kusur oranı belirlenerek hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken usuli müktesep hakkı ihlal ederek hasarın araçtaki bozukluktan kaynaklı olduğundan tüm kusurun taşıyan davalıda olduğundan bahisle karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün davalı … yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
2- Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelindiğinde, mahkemece davalı … yönünden verilen ilk karar, taraflarca temyiz edilmediğine göre kesinleşmiştir. Bu halde mahkemece davalı … yönünden önceki kararın kesinleşmiş olduğu nazara alınarak bu davalı bakımından yeniden karar verilemesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, bu husus gözden kaçırılarak hasarın meydana gelmesinde davalı …’in kusurunun bulunmadığından bahisle anılan davalı bakımından davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu yönden de davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.