Karar Metni

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 07.12.2015 gün ve 2015/291 – 2015/468 sayılı kararı onayan Daire’nin 13.04.2017 gün ve 2016/3459 – 2017/2138 sayılı kararı aleyhinde asıl ve birleşen davada davacılar vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği de anlaşılmış olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği konuşulup düşünüldü:
Davacılar vekili asıl ve birleşen davada, davalılara ait gemide çarkçıbaşı, yağcı, telsiz zabiti, üçüncü makinist, 2. ve 3. kaptan, vardiya zabiti olarak görev yapan davacıların hizmet sözleşmelerinin davalı tarafça ekonomik nedenlerle işçi çalıştıramayacağı gerekçesiyle feshedildiğini, davacıların ücret ve diğer işçilik haklarının ödenmediğini ileri sürerek; davacıların hesaplanan alacakları ve faizi üzerinden CEMAL-Ç gemisi üzerinde kanuni rehin hakkı tanınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, Dairemiz bozma ilamına uyularak, dosya kapsamına göre, davalı Dentaş Gemi İşletim Taş. ve Brokerlik Hiz. Tic. Ltd. Şti. hakkındaki asıl ve birleşen davaların reddine, diğer davalılar hakkındaki davaların HMK’nın 150/5. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına dair verilen kararın asıl ve birleşen davada davacılar vekilince temyizi üzerine karar Dairemizce onanmıştır.
Asıl ve birleşen davada davacılar vekili, bu kez karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Asıl ve birleşen dava, davacı gemi adamlarının ödenmediği iddia olunan ücret ve işçilik alacakları bakımından dava konusu gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tesisi istemine ilişkindir.
Dava dosyası incelendiğinde davacı vekili 14.03.2012 tarihli asıl dava dilekçesinde, müvekkillerinin davalı Dentaş Gemi İşletim Taş. ve Brokerlik Hiz. Tic. Ltd. Şti.nin maliki olduğu gemide gemi personeli olarak çalıştıklarını, 13.03.2012 tarihine kadar olan ücret alacaklarının ödenmediğini, gemi personeli alacağının 6762 sayılı TTK’nun 1235/3 ve 1236. maddeleri uyarınca gemi alacaklısı hakkı verdiğini ileri sürerek, her bir davacı yönünden alacak miktarı ayrı ayrı belirtilmek suretiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik toplam 127.837.- TL’lik alacak bakımından dava konusu gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tanınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
19.03.2012 tarihli birleşen dava dilekçesinde ise müvekkillerinin 13.03.2012 tarihinden sonraki ücret, ihbar, izin, fazla çalışma ve kıdem tazminatı gibi işçilik alacağının ödenmediğini ve bir kısmının iş akdinin feshedildiğini ileri sürerek, her bir davacı yönünden alacak miktarı ayrı ayrı belirtilmek suretiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile toplam 314.484.- TL’lik alacak bakımından dava konusu gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tanınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davacılar vekili, 30.04.2012 havale tarihli ıslah dilekçesi ile yalnızca davacı … yönünden birleşen davaya konu 38.080.- TL’lik alacak miktarını 69.370.- TL’ye çıkararak, 69.370.- TL’lik alacak bakımından dava konusu gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tanınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davacılar vekili, 22.06.2015 tarihli ıslah dilekçesi ile birleşen davada tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile her bir davacı yönünden alacak miktarı ayrı ayrı belirtilmek suretiyle toplam 70.508.- TL’nin faiziyle birlikte tahsili ile dava konusu gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tanınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, davacılar vekilinin ıslah talebinin HMK’nın 84. ve HMK’nın 177. maddesi gereğince reddi ile kanuni rehin hakkının alacaktan bağımsız olarak talep edilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davalı Dentaş Gemi İşletim Taş. ve Brokerlik Hiz. Tic. Ltd. Şti. hakkındaki asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Ancak Dairemizin yerleşik uygulamalarında (Dairemizin 29.09.2014 tarih, 2014/7735 E. 2014/14846 K. sayılı ilamı, 14.06.2016 tarih 2015/12967 E. 2016/6603 K. sayılı ilamı) kabul edildiği üzere asıl ve birleşen dava tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK’nın 1236’ncı maddesi uyarınca gemi alacaklılarının gemi ve teferruatı üzerinde kanuni rehin hakkı bulunmakta olup bu hakkın tesisi tek başına talep edilebilir.
Yargılama sırasında yürürlüğe giren 6102 sayılı TTK’nın 1377/1. maddesinde, “Gemi üzerinde, kanun veya sözleşme uyarınca doğan veya mahkemece tesciline karar verilen bütün rehin ve hapis hakları, teminat altına alınan alacaktan ayrı ve bağımsız olarak yargılama veya icra konusu yapılamaz.” düzenlemesine yer verilmiştir. 6102 sayılı TTK’nın 1377/1. maddesi bir usul hükmü olup, derhal yürürlüğe girecek olmakla bu tarihten sonraki ıslah vs. usuli işlemlerinde bu ilkeye dayalı olarak değerlendirilmesi gerekir.
Somut uyuşmazlıkta davacı … dışındaki davacılar bakımından ikinci defa yapılmış bir ıslah bulunmamaktadır. 6102 sayılı TTK’nın 1377/1. maddesi de bir usul hükmü olup, derhal yürürlüğe gireceğinden, buna bağlı olarak da davacı … dışındaki davacılar bakımından ıslah yoluyla alacağın tahsili ile dava konusu gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tanınması talep edilmesinde usule aykırılık yoktur. Davacı … yönünden ise verilen ikinci ıslah dilekçesi mahkemece nazara alınamayacak ise de dava tarihinde yürürlükte olan 6762 sayılı TTK hükümleri ve Dairemizin yerleşik uygulamaları uyarınca gemi alacaklısı hakkı veren alacaklar bakımından gemi ve teferruatı üzerinde alacaktan bağımsız olarak kanuni rehin hakkı tesisi talep edilebilecektir.
Bu durumda mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar ışığında tüm davacılar bakımından uyuşmazlığın esasının çözümlenmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden davacılar vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulüyle Dairemizin 13.04.2017 tarih 2016/3459 Esas, 2017/2138 Karar sayılı onama ilamının kaldırılarak açıklanan gerekçeyle mahkeme kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.