Karar Metni

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 18.12.2018 tarih ve 2016/421-2018/721 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacının Hollanda’da mukim bir sigorta şirketi olduğunu, davacı tarafından kargo ve lojistik mali sorumluluk sigortası ile dava dışı Gezairi Transport S.A.L’ye ait ürünlerin sigortalandığını, ürünlerin Türkiye’den Irak’a nakliyesinin davalı tarafından üstlendiğini, tahliye ve taşıma esnasında maruz kalınan yüksek sıcaklık nedeni ile ürünlerde değer kaybı olduğunu, davacı şirketin poliçe kapsamında hasar bedelini sigortalısına ödediğini, anılan zararın tazmini için davalı aleyhine ilamsız icra takibi başlatıldığını, davalı şirketin itirazı nedeniyle takibin durdurulduğunu ileri sürerek, icra takibine itirazın iptalini, alacağın %20’sinden aşağı olmamak kaydı ile icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, zaman aşımı def’inde bulunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, uyulan bozma ilamı ve tüm dosya kapsamına göre, davacı sigorta şirketi tarafından dava dışı Gezairi Transport firmasının ürünlerinin Irak’a nakliyesi için davalı şirket ile anlaştığı, malın tahliye ve taşıma sırasında maruz kalınan yüksek sıcaklık nedeniyle değer kaybına uğradığı, davacının davalıya rücu hakkı olduğu belirtilerek, yapılan icra takibine ilişkin itirazın iptali davası açılmış olup, davalı taşımacının CMR senedi düzenleyerek eşyanın geçici zilyetliği ile taşıma işini yüklendiği, taşımanın CMR hükümlerine tabi olduğu, davacının sigortalısına ödeme yaptığı, alınan bilirkişi raporları ile davalı taşıyıcıya emtianın hasarlandığına ilişkin hasar ve kusur atfedilemeyeceği, sorumluluk sigortacı sıfatı ile yapılan ödemenin alacaklısının taşıyıcı değil malın ilgilisi olması gerektiği, ya da taşıyıcının ödeme alabilmesi için yük ilgilisinin zararını tazmin etmesi gerektiği, somut olayda, zarar gördüğü iddia edilen gönderen Mars Egypt for trade LM., ya da alıcı …for con. Agencies Co. Ltd. firmalarından herhangi birine ödeme yapıldığının ispat edilemediği, davacının sadece kendi sigortalısına ödeme yaptığını belirterek dava açtığı, davacının 11/09/2018 tarihli dilekçesinde, yapılan ödemenin yük alıcısı …ile varılan mutabakat sonunda kendilerine ödenmek üzere
müvekkiline yapıldığını belirtilmiş olup, ödeme yaptığı sigortalısı Gezairi Transport firması tarafından yük alıcısına ödeme yapıldığı ispat edilemediği, bu nedenle aktif dava husumet ehliyetini ispat etmemesi nedeniyle aktif davacı sıfatının bulunmadığı gerekçesiyle davacının davasının aktif davacı sıfat yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kargo ve lojistik mali sorumluluk sigortasına dayalı rücuen tazminatın tahsili amacıyla girişilen icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davalı taşımacının CMR senedi düzenleyerek taşıma işini yüklendiği, davacının davadışı sigortalısına ödeme yaptığı, sorumluluk sigortacısı sıfatı nedeniyle yapılan ödemenin alacaklısının taşıyıcı olmadığı, malın ilgilisi olması gerektiği, taşıyıcının ödeme alabilmesi için yük ilgilisinin zararının tazmin etmesi gerektiği ancak zarar gördüğü iddia edilen gönderen Mars Egypt for Trade LM., ya da alıcı …for con. Agencies Co. Ltd firmalarından herhangi bir ödeme yapıldığının ispat edilemediği, sadece kendi sigortalısına ödeme yaptığından aktif dava husumet ehliyetini ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Husumet, dava konusu subjektif hak ile taraflar arasındaki ilişkidir. Dava dilekçesinde davacı ve davalı olarak gösterilen kişiler, şeklen o davanın tarafları olmakla birlikte mahkemenin bu taraflar arasında dava konusu hakkın esası hakkında bir karar verebilmesi için bu kişilerin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatına sahip olmaları gerekir. Aksi halde dava konusu hakkın esasına ilişkin bir karar verilemeyeceğinden dava sıfat yokluğundan reddedilir. Bir subjektif hakkı dava etme yetkisi kural olarak o hakkın sahibine aittir. Bu nedenle, o hakka ilişkin bir davada davacı olma sıfatı da o hakkın sahibine aittir (aktif husumet). Bir subjektif hak kendisinden davalı olarak istenebilecek olan kişi, o hakka uymakla yükümlü olan kişidir (pasif husumet). Bir subjektif hakkın sahibinin ve o hakka uymakla yükümlü olan kişinin kimler olduğu tamamen maddi hukuka göre belirlenir ve nitelik itibariyle husumet, davanın her aşamasında ileri sürülmesi mümkün veya mahkemece vâkıf olunduğu takdirde re’sen nazara alınması gerekli bir itirazdır. Ayrıca 6102 sayılı TTK 1481 maddesi uyarınca sigortacının, sigorta tazminatını ödedikten sonra hukuken sigortalının yerine geçeceği, sigortalının gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı var olması durumunda bu hakkın, tazmin ettiği bedel tutarında sigortacıya ait olacağını düzenlemiştir. Davacı vekili her ne kadar İlk Derece Mahkemesi kararı sonrasında dosyaya sunmuş olsa da yukarıda da belirtildiği üzere taraf sıfatının davanın her aşamasında ileri sürülmesinin mümkün olduğu nazara alınarak dosyaya sunulan belgede yapılan inceleme sonucunda alıcı …for Com. Agencies Co. Ltd. Şirketi ile davacının sigortalısı taşıyıcı Gezairi Transport arasında düzenlenen 08.03.2013 tarihli alıcının zararlarının tazmin edildiğine dair bir ibraname düzenlendiği anlaşılmıştır. Bu durumda alıcı …for Com. Agencies Co. Ltd. Şirketi tarafından imzalanan ibraname ve dosya içerisindeki diğer belge ve deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak mahkemece davacının aktif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın davacı yararına bozulması geekmiştir.