Karar Metni

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 14.HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 05.12.2017 tarih ve 2016/378 E. – 2017/993 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi’nce verilen 29.11.2018 tarih ve 2018/433 E. – 2018/1431 K. sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, taraflar arasında 2003 yılından itibaren çeşitli zamanlarda yapılmış bayilik, distrübitörlük sözleşmeleri bulunduğunu, 22.11.2011 tarihinde bir yıl süreli distrübitörlük sözleşmesi ile davacıya 17 ilin distrübitörlüğünün verildiğini, 30.05.2013 tarihinde, belirtilen sözleşmenin yenilenmesinin sonuçlarının düzenlenmesi için mutabakat anlaşması yapıldığını, ayrıca farklı tarihlerde taraflar arasında satış sözleşmeleri yapıldığını, davalının 12.11.2012 tarihli ihtarname ile taraflar arasındaki 22.11.2011 tarihli sözleşmenin, 22.11.2012 tarihinde sona ereceğinin ve sözleşmenin yenilenmeyeceğinin davacıya bildirildiğini, davacının cevabi ihtarname ile taraflar arasında süregelen ilişki neticesinde sözleşmenin haksız feshedilmesi nedeniyle davacının uğrayacağı zarardan davalının sorumlu olacağının bildirildiğini, davacının sözleşmenin haksız feshi nedeniyle uğradığı zararın tazmin edilmesi gerektiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması talebi ile, portföy tazminatının, stoktaki mal bedelinin, yapılan yatırımlardan dolayı uğranılan zararın haksız ve erken fesih nedeniyle uğranılan zararın faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, taraflar arasında 2009 yılında yapılan distrübitörlük sözleşmesinin süresinin dolması nedeniyle 22.11.2011 tarihinde bir yıllık tek yetkili distrübitörlük sözleşmesi adı altında ikinci sözleşme yapıldığını, bu sözleşmede tarafların bir yılın sonunda bir araya gelmeleri ve kararlaştırmaları halinde sözleşmenin bir yıl süreyle yenilenebileceğinin kararlaştırıldığını, davalının bir yıllık sürenin dolmasından evvel 12.11.2012 tarihli dava konusu ihtarneme ile sözleşmenin yenilenmeyeceğini ve sözleşmenin kendiliğinden sona ereceğini davacıya bildirdiğini, taraf şirket yetkililerinin bir araya gelmeleri sonrasında 30.05.2013 tarihinde, ikinci sözleşmeden bağımsız olarak mutabakat anlaşması imzalandığını, bu mutabakat karşılığında davacının ikinci sözleşmenin sona ermesinden doğan hak ve alacakları yönünden davalıyı ibra ettiğini, dava konusu edilen zarar taleplerinin bu ibraname kapsamında reddi gerektiğini, ayrıca kanunen portföy tazminatı talep hakkı ile ilgili hak düşürücü sürede dava açılmadığını, haksız ve erken fesih iddiasının yerinde olmadığını, diğer tazmin talepleri yönünden de tazminat şartlarının oluşmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada, taraflar arasında imzalandığı konusunda uyuşmazlık bulunmayan sözleşmelere göre, 22.11.2011 tarihli distrübitörlük sözleşmesinde sözleşme süresinin 22.11.2012 de kendiliğinden sona ereceğinin kararlaştırıldığı, dava konusu ihtarnamenin ardından davacının cevabi ihtarname ile sözleşmenin uzatılması talebinde bulunduğu, bunun üzerine 30.05.2013 tarihli mutabakat anlaşması yapıldığı ve ve aynı tarihli beyan ve ibraname başlıklı belgenin imzalandığı, bu hususlarda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı, Mutabakat Anlaşmasının 3. maddesine ve Beyan ve İbraname başlıklı belgeye göre davacının “Alcon ile akdedilen, 22.11.2011 tarihli distribütörlük sözleşmesi de dahil olmak üzere, her türlü anlaşma, mutabakat, beyan, taahhüt veya sözleşmelerden kaynaklanabilecek veya bunlarla bağlantılı mevcut ve muhtemel tüm uyuşmazlıklardan, taleplerden, borçlardan, zararlardan, dava haklarından, işlemlerden, alacaklardan, hesaplardan, teminatlardan, ödemelerden, yükümlülüklerden, bedellerden, ücretlerden, kazançlardan, harcamalardan, ve vergi ödemelerinden tamamen, bilerek ve gayrikabili rucü şekilde ibra ettiğimizi kabul, taahhüt ve beyan” ettiği, davacının sözleşmenin sona ermesinden kaynaklanan doğmuş ve doğacak hakları yönünden davalıyı ibra ettiği, 22.11.2011 tarihli sözleşmenin süresinde sona erdiği, portföy tazminatı talebinin hak düşürücü süre içinde açılmadığı gerekçesiyle, davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığından ve davalı ile yapılan 30.05.2013 tarihli mutabakat gereğice reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince yapılan yargılama neticesinde, 22.11.2011 tarihli sözleşmenin usulüne uygun yenilenmemesi nedeniyle bir yıllık süre sonunda kendiliğinden sona erdiği, haksız fesih iddiasının yerinde olmadığı, taraflar arasında imzalanan mutabakat başlıklı belgenin ve ibranamenin ağır şartlar içerdiği yönündeki istinaf isteminin davacının basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğü ve taraflar arasında imzalanan sözleşmelerin sonradan tarafları bağlamayacağı iddiasının dinlenemeyeceğinden yerinde görülmediği, tazminat talebinin reddi gerekçesine göre davalı defterlerinin incelenmesine gerek olmadığı, portföy tazminatı(denkleştirme) istemi ile ilgili olarak TTK 122. maddesindeki düzenleme gereği, hak düşürücü sürede davanın açılmadığı, ilk derece mahkemesi kararında usul, yasa ve kamu düzenine aykırılık görülmediği gerekçesiyle istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK’nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.