Karar Metni

MAHKEMESİ : ADLİYE MAHKEMESİ 20. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Ankara 3. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 17/04/2018 tarih ve 2012/215 E- 2018/132 K. sayılı kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin kabulüne dair Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi’nce verilen 04/07/2019 tarih ve 2018/1348 E. – 2019/753 K. sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, patoloji profesörü olan müvekkilinin “Patoloji Soruları” adlı eserinin 2003 yılından itibaren ilk olarak Sağlık Vakfı Yayınlarından, daha sonra Nobel Tıp Kitabevi Yayınlarından ve son olarak 9. ve 10. baskılarının TUSDATA ve yan kuruluşu olan Klinisyen Yayınlarından çıktığını, bugüne kadar müvekkiline herhangi bir telif ödemesinin yapılmadığını, 2012 yılında kitabın satış fiyatının 90,00 TL ve her baskının 6.000 adet olduğundan hareketle 1.080.000,00 TL üzerinden telif ücretinden FSEK 68. maddesi gereğince şimdilik 20.000,00 TL tazminatın tahsilini istediklerini, editör olarak davacı ile dava dışı Dr. Sami Selçukbiricik’in ortak telif hakkı sahibi olduklarını, davalının davacıya ait hakların kendilerine devredildiğine dair belge sunamadığını, haklarının temsili veya devri konusunda davacıya hiçbir yetki vermediklerini, müvekkilinin hem yazar hem editör olduğunu, şirket ortağı yazarlara değişik adlar altında telif ödemesi yapıldığını ileri sürerek, ıslah dilekçesi ile toplam 41.835,37 TL telif alacağının, haksız fiil tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacı ile dava dış…’in ilk olarak adi ortaklık şeklinde başladıkları yayıncılık faaliyetlerini daha sonra müvekkili şirket çatısı altında ortak olarak devam ettirdiklerini, ilerleyen süreçte davacının ve eşinin şirket hisselerini 05.04.2005 tarihli hisse devri ve ortaklığın tasfiyesi sözleşmesine bağlı olarak müvekkilinin yönetim kurulu başkan…’e devrettiğini, davacıya ve eşine hisse devrine karşılık toplam 2.360.000,00 TL ödendiğini, dava konusu kitabın patoloji alanında uzman davacı tarafından hazırlanmasının mümkün olmadığını, dava dosyasına delil olarak sunulu kitap kapaklarında da davacının editör olarak göründüğünü, bu nedenle davacının eser sahibi olmadığını, dava konusu kitabın başkaca yazarları olduğunu, 05.04.2005 tarihli hisse devir sözleşmesinde “…’in ./..

bu sözleşmedeki şartlar yerine getirildiği sürece imza tarihi itibariyle iki yıl boyunca Patoloji Soru Kitabı haricinde TUS konusunda direkt ya da dolaylı ticari bir iş yapmayacaktır” yazıldığını, bu hisse devrinde şirketin yayınlarının değerlerinin hesaplanarak ortaklara ödendiğini, uzun yıllar sonra davacının hak iddia etmesinin dürüst davranma ilkesine aykırı olduğunu, Sami Selçukbiricik’e telif ödemesi adıyla ödenen ücretlerin TUSDATA Hazırlık Dergilerine ilişkin olduğunu, dava konusu kitaba ilişkin bir telif ödemesi yapılmadığını, kitapların davacının rızasıyla basıldığını, bu nedenle FSEK 68. maddesinin uygulanamayacağını, sebepsiz zenginleşmeye dayalı talebin de zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacının yazar olarak iştirak halinde eser sahibi bulunduğu, ayrıca eser sahiplerini bir araya getiren davacı … ve dava dış…’in eser sahiplerinin iştirak halinde meydana getirdikleri eser üzerindeki mali hakları kullanmaya yetkili olduğu, davacı eser sahibi olarak mali hakları kullanma yetkisine sahip olmasa da FSEK 10/IV maddesi gereğince mali hak sahibi bulunduğu, davacının münhasıran eser sahipliğinden doğan haklarının saklı olduğu, 15.07.1997, 23.07.1997, 30.07.1997, 12.08.1997 tarihli Kesin Sözleşmelerin patoloji sorularını da kapsadığı ve eser sahiplerinin bu sorular üzerindeki mali haklarını Dr. Sami Selçukbiricik ve Dr. …’e devrettiklerini gösterdiği, her ne kadar hangi mali hakların devredildiği açıkça ve kanundaki ifadelerle belirtilmemişse de sözleşme içeriğinden çoğaltma, yayma ve işleme haklarının süresiz ve sınırsız olarak devrini içerdiği, nitekim tarafların eylemli olarak uymaları karşısında geçerli bir sözleşmenin kabulünün gerektiği, dava konusu kitabın davalı şirketin kurulmasından önce çoğaltılarak dağıtılmaya başlandığı, davacının sunduğu sözleşmelerin 1997 tarihli olması ve davalı tarafça sunulan devir belgelerinin ise genel olarak tarih bulunmamakla birlikte “1997 yılında sözlü olarak devrettiğim” ifadesinin bulunduğu dikkate alındığında davacının sunduğu sözleşmelerden sonraki tarihlerde düzenlendikleri, hiç kimsenin sahip olduğu haktan daha fazlasını başkasına devredemeyeceği ilkesi göz önünde bulundurulduğundan davalı tarafın 12.12.2012 havale tarihli cevap dilekçesi ekinde sunduğu devir belgelerinin geçerli olamayacağı, eser sahiplerinin haklarını zaten 1997 yılında devrettiklerinin kabulünün gerektiği, 1997 yılında yapılan sözleşmelerle davacıya ve dava dış…’e devredilen mali hakların, davacı tarafından davalı tarafa usulüne uygun olarak devredildiğini gösterir nitelikte herhangi bir sözleşmenin de bulunmadığı, dava konusu “patoloji soruları” adlı eserin mali haklarının davacı ve dava dış…’e, sözleşmede özel herhangi bir durum öngörülmediğinden eşit oranda ait olduğunun kabulünün gerektiği, söz konusu dava bakımından davacının talebinin FSEK’ten kaynaklanan alacak hakkına yönelik olabileceği, alacak hakkının Türk Borçlar Kanununun md. 146 gereğince on yıllık zamanaşımına tabi olacağından geriye dönük olarak on yılı kapsayacak şekilde hesaplama yapılmasının gerektiği, davaya konu eserin davalı firma tarafından çoğaltılıp satıldığı, davalı firmanın üstlendiği muhtelif maliyetler ve pazarlama gibi faktörlerinin olduğu, ayrıca satışlarda uygulanacak ortalama iskonto oranın %20 ve basılan esere ilişkin telif ödemesinin %10 olabileceği gerekçesi ile davanın kabulüne, dava konusu “Patoloji Soruları” adlı ilim ve edebiyat eseri niteliğindeki kitapların mali haklarına davacının 1/2 oranında malik olması sebebiyle davaya konu kitabın 9-10-11-12-13 baskılarından doğan ve davacının hissesine düşen 41.835,37 TL telif ücretinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Karara karşı, davalı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesince, davacı ile dava dış…’in 1998 yılından bu yana dava konusu eserin ve bununla birlikte birçok eserin basımını birlikte gerçekleştirdikleri, davacı … ve dava dış…’in dava konusu eseri meydana getiren yazarları bulup bir araya getirdiği ve eserde editör olarak kendi isimlerinin yer aldığı, eserden kaynaklı telif haklarını da birlikte kullandıkları, 2002 yılında dava dış… ve davacının eşi …’in birlikte davalı şirketi kurdukları, davacının şirkete 2004 yılında ortak olduğu, şirketin kurulmasıyla birlikte dava konusu eserin basımının da davalı şirket tarafından yapılmaya başlandığı, eserin davalı şirket tarafından gerçekleştirilen basıları
nedeniyle davacı ve dava dış…’e telif bedeli adı altında herhangi bir ödemenin yapılmadığı, davacı … ve eşi …’in toplam 2.360.000,00 TL bedel karşılığı hisselerini dava dış…’e devrederek şirket ortaklığından 05.04.2005 tarihi itibariyle ayrıldıkları, devir esnasında hisse devir sözleşmesi ile davacı …’in sözleşmedeki şartlar yerine getirildiği sürece, sözleşmenin imza tarihi itibariyle 2 yıl boyunca “Patoloji soru kitabı” haricinde Tıpta Uzmanlık Sınavı konusunda direkt ya da dolaylı ticari iş yapmayacağını taahhüt ettiği, söz konusu yasağın bir nevi rekabet yasağı sözleşmesi mahiyetinde olduğu, sonrasında eserin basılarının yine davalı şirket tarafından gerçekleştirildiği, davacının söz konusu eylemleri bilmesine ve eserin yeni basılarından haberdar olmasına rağmen davanın açılış tarihi olan 2012 yılına kadar sessiz kaldığı, davalıya bir ihtar göndermediği gibi herhangi bir hak talebinde de bulunmadığı, bu kadar uzun süre sessiz kaldıktan ve karşı tarafta artık dava açmayacağına dair güven oluşturduktan sonra davayı açarak eser sahipliğine dayalı telif haklarını talep etmesinin Türk Medeni Kanunu’nun 2. maddesinde düzenlenen dürüstlük kuralına aykırı olduğu, davacının sessiz kalma suretiyle hak kaybına uğradığının kabulü ile davanın reddi yönünde hüküm kurulması gerektiği, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin aynı taraflar arasındaki benzer uyuşmazlıklarda verdiği kararlarının aynı yönde olduğu gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile Ankara 3. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 17/04/2018 tarih ve 2012/215 E. – 2018/132 K. sayılı kararın kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine HMK’nın 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi HMK’nın 369/1. ve 371. maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.